بذر گیاه اسپرس

🌿 معرفی علمی و کاربردی گیاه علوفه‌ای اسپرس (سینفوین – Sainfoin)

اسپرس یا سینفویِن (Onobrychis viciifolia) یک گیاه علوفه‌ای چندساله از خانواده حبوبات (Fabaceae) است که به دلیل ارزش غذایی بالا و خواص تثبیت‌کننده نیتروژن خاک، یکی از مهم‌ترین گیاهان علوفه‌ای در کشاورزی پایدار به شمار می‌رود. این گیاه دارای گل‌های خوشه‌ای زیبا و معطر است و معمولاً در مراتع و زمین‌های کشاورزی برای تغذیه دام‌ها کشت می‌شود.

✅ ویژگی‌های گیاه‌شناسی اسپرس

• نام علمی: Onobrychis viciifolia

• خانواده: Fabaceae

• نوع گیاه: چندساله، علوفه‌ای

• ارتفاع: ۳۰ تا ۸۰ سانتی‌متر

• برگ‌ها: مرکب از چند برگچه بیضی شکل

• گل‌ها: خوشه‌ای، رنگ صورتی یا ارغوانی

• ریشه: عمیق، توانایی تثبیت نیتروژن هوا در خاک از طریق همزیستی با باکتری‌های ریزوبیوم

📦 ویژگی‌های بذر اسپرس

• بذرهای کوچک، گرد و قهوه‌ای رنگ

• درصد جوانه‌زنی معمولاً بین ۷۰ تا ۹۰٪ در شرایط مناسب

• بذرها ممکن است دارای خواب باشند و نیاز به آماده‌سازی قبل از کاشت داشته باشند

🌱 شرایط رشد بهینه

• نور: آفتاب کامل

• خاک: خاک‌های عمیق، حاصلخیز، با زهکشی خوب و pH بین 6 تا 8

• دما: رشد مطلوب در دمای ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد

• رطوبت: مقاوم به خشکی نسبی ولی نیازمند آبیاری منظم در دوره رشد اولیه

• ویژگی خاص: قابلیت تثبیت نیتروژن در خاک، بهبود حاصلخیزی و کیفیت خاک

🌾 روش کاشت اسپرس

1. آماده‌سازی بذر

• برای شکستن خواب بذر، می‌توان بذرها را به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت در آب ولرم خیساند

• برخی کشاورزان برای افزایش درصد جوانه‌زنی بذرها را با سم‌زدایی و ضدعفونی کردن نیز آماده می‌کنند

2. کاشت بذر

• بذرها به صورت دستی یا مکانیزه در عمق ۲ تا ۴ سانتی‌متر در خاک بکارید

• تراکم بذر برای کشت معمولاً ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم در هکتار است

• بهترین زمان کاشت اوایل بهار یا پاییز (بسته به اقلیم منطقه) است

3. مراقبت پس از کاشت

• آبیاری منظم و جلوگیری از خشکی خاک در دوره‌های حساس رشد

• کنترل علف‌های هرز در هفته‌های اول پس از کاشت برای جلوگیری از رقابت با گیاه

• استفاده از کودهای فسفر و پتاسیم برای تقویت ریشه و رشد بهتر توصیه می‌شود

💧 نیاز آبی و نگهداری

• آبیاری در دوره‌های خشکی اهمیت دارد، مخصوصاً در مراحل اولیه

• اسپرس به خشکی مقاوم است ولی در شرایط خشک شدید عملکرد کاهش می‌یابد

• آبیاری قطره‌ای یا سیستم‌های هوشمند توصیه می‌شود تا مصرف آب بهینه باشد

🐞 آفات و بیماری‌ها

• آفات: حشرات جویدنی مانند شته‌ها و سوسک‌های برگ‌خوار

• بیماری‌ها: بیماری‌های قارچی ریشه و برگ مانند پوسیدگی ریشه، زنگ برگ

• مدیریت: استفاده از سموم بیولوژیک و رعایت تناوب کشت جهت پیشگیری

🎯 کاربردها

• استفاده به عنوان علوفه با ارزش غذایی بالا برای گاو، گوسفند و دیگر دام‌ها

• بهبود کیفیت خاک و افزایش نیتروژن خاک در کشت‌های بعدی

• ایجاد پوشش گیاهی در مراتع و کاهش فرسایش خاک

💡 نکات مهم

• انتخاب بذر سالم و مرغوب از مراکز معتبر

• رعایت عمق و فاصله کاشت برای رشد بهینه

• توجه به شرایط اقلیمی و خاک منطقه برای انتخاب زمان کاشت مناسب

• کنترل علف‌های هرز و آفات در مراحل اولیه برای افزایش عملکرد محصول