بذرگیاه گلرنگ

🌻 معرفی علمی و کاربردی گیاه گلرنگ

گلرنگ (Carthamus tinctorius) گیاهی علفی و یک‌ساله از خانواده کاسنیان (Asteraceae) است که به‌خاطر دانه‌های روغنی و گل‌های زرد یا نارنجی زیبا در کشاورزی و صنایع مختلف کشت می‌شود. گلرنگ یکی از منابع مهم روغن گیاهی است و همچنین به عنوان گیاه دارویی و رنگ‌دانه طبیعی نیز کاربرد دارد.

✅ ویژگی‌های گیاه‌شناسی گلرنگ

• نام علمی: Carthamus tinctorius

• خانواده: Asteraceae

• نوع گیاه: یک‌ساله، علفی

• ارتفاع: ۳۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر

• برگ‌ها: بیضی یا دندانه‌دار، سبز تیره

• گل‌ها: زرد، نارنجی یا قرمز با تاج‌های پر مانند

• دانه: کوچک، سخت، با رنگ روشن و غنی از روغن

📦 ویژگی‌های بذر گلرنگ

• بذرهای کوچک، سفت و رنگ روشن

• درصد جوانه‌زنی بالا (بالای ۸۰٪) در شرایط مطلوب

• بذرها معمولاً در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد بهترین جوانه‌زنی را دارند

🌱 شرایط رشد بهینه

• نور: نیازمند نور کامل آفتاب (۶-۸ ساعت روزانه)

• خاک: خاک‌های سبک تا متوسط، حاصلخیز، با زهکشی خوب، pH بین ۶ تا ۷.۵

• دما: مناسب‌ترین دما برای رشد بین ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد

• رطوبت: نیاز به آبیاری منظم ولی تحمل خشکی نسبی دارد

🌾 روش کاشت گلرنگ

1. آماده‌سازی زمین و بذر

• زمین باید شخم زده و صاف شده و علف‌های هرز پاکسازی شوند

• بذرها را می‌توان مستقیم در زمین اصلی کشت کرد؛ نیازی به نشاکاری نیست

• برای افزایش جوانه‌زنی، بذرها را ۱۲ ساعت در آب ولرم خیس کنید

2. کاشت بذر

• بذرها را در عمق ۲ تا ۴ سانتی‌متر در خاک بکارید

• فاصله ردیف‌ها حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر و فاصله بین بوته‌ها ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر باشد

• میزان بذر مصرفی معمولاً ۸ تا ۱۲ کیلوگرم در هکتار است

3. مراقبت‌های بعد از کاشت

• آبیاری منظم، مخصوصاً در مرحله جوانه‌زنی و رشد اولیه

• کنترل علف‌های هرز به صورت دستی یا با علف‌کش‌های مناسب

• کوددهی متعادل با توجه به آزمایش خاک؛ استفاده از کودهای نیتروژن و فسفر توصیه می‌شود

💧 نیاز آبی و نگهداری

• گلرنگ نسبت به خشکی مقاوم است ولی آبیاری در زمان رشد فعال باعث افزایش عملکرد می‌شود

• آبیاری در مراحل گل‌دهی و دانه‌زایی بسیار مهم است

• زهکشی مناسب خاک باعث جلوگیری از پوسیدگی ریشه می‌شود

🐞 آفات و بیماری‌ها

• آفات: شته‌ها، کرم ساقه‌خوار، مگس سفید

• بیماری‌ها: سفیدک پودری، لکه‌های قارچی، پوسیدگی ریشه

• روش‌های کنترل: استفاده از سموم مناسب، رعایت تناوب کشت، مدیریت بهداشت زمین کشاورزی

🎯 کاربردها

• تولید روغن خوراکی با کیفیت بالا

• استفاده در صنایع رنگ‌سازی و دارویی

• تغذیه دام و تولید علوفه خشک در برخی مناطق

• کاربرد زینتی و زیباسازی فضای سبز

💡 نکات کاربردی

• انتخاب رقم مناسب با توجه به شرایط اقلیمی منطقه

• رعایت عمق و فاصله کاشت برای رشد بهتر و افزایش عملکرد

• انجام کوددهی بر اساس نیاز خاک و گیاه

• توجه به آفات و بیماری‌ها و مدیریت آن‌ها برای کاهش خسارت